Trong xã hội hiện nay, bệnh tăng huyết áp là một bệnh lý cực kỳ phổ biến. Theo số liệu hiện tại, có 1,13 tỷ người trên thế giới mắc bệnh cao huyết áp, con số này được dự đoán sẽ tăng lên 1,56 tỷ vào năm 2025. Tình trạng này thường xuyên tiến triển nặng dần và dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, gây tàn phế cả cuộc đời hoặc thậm chí là tính mạng của bệnh nhân gặp nguy hiểm.
Định nghĩa của huyết áp
Huyết áp là lực do máu tác động lên thành động mạch. Huyết áp được đo bằng milimet thủy ngân (mmHg) và được xác định bằng cách đo huyết áp. Có hai loại huyết áp:
▪️Huyết áp khi tim co bóp được gọi là huyết áp tâm thu, và nó được biểu thị bằng số to hơn trên máy đo huyết áp.
▪️Số dưới cùng là huyết áp tâm trương, là huyết áp khi tim của bạn nghỉ ngơi.
Vậy tăng huyết áp là gì?
Theo khuyến nghị của Hội Tim mạch học Quốc gia về chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp, tăng huyết áp được định nghĩa là tình trạng huyết áp đo được tại phòng khám lớn hơn hoặc bằng 140/90 mmHg. Tiền cao huyết áp được định nghĩa là huyết áp dao động từ 120 đến 139/80 đến 89 mmHg, trong khi huyết áp bình thường nhỏ hơn 120/80 mmHg.
Nguyên nhân gây ra bệnh tăng huyết áp?
Đa phần bệnh thường gặp ở người lớn tuổi không có nguyên nhân (tăng huyết áp vô căn hay nguyên phát); khoảng 10% tình trạng có nguyên nhân, còn gọi là tăng huyết áp thứ phát.
Tăng huyết áp nguyên phát (vô căn)
Khoảng 90% hiện nay trường hợp huyết áp cao không xác định được nguyên nhân.
Căn bệnh này có tính chất gia đình, trong gia đình có nhiều thành viên mắc phải, đặc biệt là người lớn tuổi hoặc người đang mắc bệnh tiểu đường. Các nguyên nhân khác dễ gây ra huyết áp cao như: thói quen ăn mặn (nhiều muối), hút thuốc, uống quá nhiều rượu, thừa cân hoặc béo phì, lười vận động và bị căng thẳng nhiều. Cuộc sống quá căng thẳng.
Tăng huyết áp thứ phát
Loại huyết áp này được định nghĩa là tăng huyết áp không có nguyên nhân trực tiếp. Căn bệnh này ảnh hưởng đến khoảng 10% số người, nhưng nó có thể được điều trị và chữa khỏi với phương pháp điều trị thích hợp. Sau đây là những nguyên nhân phổ biến:
Nguyên nhân phổ biến nhất của tăng huyết áp thứ phát là rối loạn chức năng thận (ví dụ: viêm cầu thận, hội chứng thận hư, suy thận mãn tính, hẹp động mạch thận,…)
Tuyến thượng thận là một tuyến nội tiết tiết ra các hormone điều hòa muối, nước và huyết áp của cơ thể. Nó được đặt ngay trên thận ở hai bên. Huyết áp sẽ tăng nếu khối u ở tuyến này tiết ra không thích hợp. Cắt bỏ khối u có thể điều trị hiệu quả huyết áp cao mà không cần sử dụng thuốc lâu dài hoặc thậm chí là một ít.
▪️ Cường giáp, suy giáp và các bệnh nội tiết khác đều có thể khiến huyết áp tăng.
▪️ Thuốc uống bao gồm corticosteroid (được sử dụng để điều trị viêm khớp, Lupus, hen suyễn, dị ứng và các bệnh khác), thuốc chống viêm, thuốc giảm đau, thay thế hormone hoặc thuốc tránh thai, v.v.
▪️ Ngưng thở khi ngủ là một chứng rối loạn giấc ngủ.
Triệu chứng thường gặp
Người bệnh hay có biểu hiện như:
- Nhức đầu
- Nặng đầu
- Mỏi gáy
- Chóng mặt
- Nóng phừng mặt
- …
Tăng huyết áp nguy hiểm như thế nào?
Huyết áp cao có thể dẫn đến một loạt các vấn đề có thể gây tử vong sau này trong cuộc sống. Các biến chứng thường gặp bao gồm:
▪️ Nhồi máu cơ tim, suy tim, rung nhĩ và các vấn đề về tim khác
▪️ Các biến chứng về não bao gồm nhồi máu não, xuất huyết não, giảm trí nhớ…
▪️ Các vấn đề về thận bao gồm các mức độ suy thận khác nhau, trong đó nghiêm trọng nhất là tiến triển thành suy thận mãn tính giai đoạn cuối, cần điều trị thay thế thận (ghép thận hoặc lọc máu định kỳ).
▪️ Huyết áp cao gây ra các bất thường về mạch máu ở đáy mắt, có thể dẫn đến chảy máu, phù nề các động mạch võng mạc và nghiêm trọng hơn là mù lòa.
▪️ Xơ vữa động mạch gây ra bệnh động mạch ngoại vi hai chân, dẫn đến hẹp hoặc tắc các động mạch máu nhỏ ở chân, gây đau nhức chân khi đi lại, loét nặng dần, hoại tử buộc phải cắt cụt hoặc mất khả năng lao động.
▪️ Rối loạn cương dương phổ biến, đặc biệt là khi mắc bệnh tiểu đường và hút thuốc lá.
Cách phòng ngừa bệnh tăng huyết áp
Để phòng ngừa tăng huyết áp mọi người nên thực hiện lối sống tốt cho sức khỏe từ sớm. Nhiều nghiên cứu cho thấy duy trì cân nặng lý tưởng, tập thể dục đều đặn, chế độ ăn cho người bị tăng huyết áp phù hợp.
- Chế độ ăn lành mạnh: ít chất béo; ăn nhiều trái cây, rau, củ, quả, hạt và các sản phẩm từ sữa ít béo, ăn cá, thịt gia cầm loại bỏ da…
- Cân bằng các nhóm dưỡng chất.
- Giảm lượng muối ăn vào, giảm ăn thịt mỡ, thức ăn đóng hộp, thức ăn nhanh
- Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày vào hầu hết các ngày trong tuần, tăng cường vận động thể lực, chơi thể thao. Việc tập luyện thể dục giúp giảm huyết áp, giảm cân hoặc giữ cho bạn cân nặng phù hợp, và giảm stress
- Kiểm soát cân nặng, giảm cân nếu dư cân
- Hạn chế uống rượu bia
- Không hút thuốc lá và tránh khói thuốc
- Cân bằng cuộc sống, tránh căng thẳng
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm những mối nguy cơ có thể điều chỉnh được
_____________________________________________________________________________
Những bài viết liên quan
- Cùng tìm hiểu về cách điều trị tiểu đường thai kỳ
- Tìm hiểu thêm về cơn tăng huyết áp
- Chia sẻ thêm về tăng huyết áp khẩn cấp
- Đọc và hiểu thêm về món ăn cho người cao huyết áp
- Như thế nào là chế độ dinh dưỡng cho người tiểu đường
- Xem thêm đau ngực
- Xem thêm về huyết áp cao
- Tìm hiểu thêm huyết áp
- Hiểu thêm về đái tháo đường
- Cùng tìm hiểu về cao huyết áp
